28 TEMMUZ DÜNYA HEPATİT GÜNÜ
Viral hepatitler, kronik karaciğer hastalığı, siroz ve karaciğer kanserine yol açabilen, tüm dünyada yaygın olarak görülen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünya genelinde viral hepatite dikkat çekmek amacıyla Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü olarak belirlenmiştir. Dünya Hepatit Günü 2025 yılı teması “Hepatitleri Adım Adım İnceleyelim" olarak belirlenmiştir.
Hepatit, en basit anlamıyla karaciğerin iltihabıdır. Hepatitler, dünyada enfeksiyon hastalıklarına bağlı gelişen en sık ölüm nedenlerinden biri olup pek çok nedene bağlı olarak gelişebilmektedir. Viral hepatitlere ise başta Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri olmak üzere farklı virüs tipleri sebep olmaktadır. Hepatit B ve Hepatit C virüsleri uzun dönemde kronik karaciğer hastalığı, siroz veya karaciğer kanserine yol açabildiği için ayrı bir öneme sahiptir.
Hepatit A; Hepatit A virüs ile kirlenmiş (kontamine) su ve besinlerle salgınlara yol açabilen, kötü hijyenik koşullarda kolaylıkla bulaşabilen bir hastalıktır. Halen ülkemizde çocuklara 18. ve 24. aylarda, risk grubundaki kişilere de en az 6 ay ara ile 2 doz halinde sağlık kuruluşlarımızda ücretsiz hepatit A aşısı uygulanmaktadır.
Hepatit B ve Hepatit C;
* Enfekte kan ve kan ürünlerinin nakliyle
* Sterilize edilmemiş cerrahi malzemelerin kullanıldığı tıbbi ya da diş müdahaleleriyle
* Kullanılmış enjektör paylaşımıyla
* Tıraş bıçağı, diş fırçası gibi eşyaların paylaşımıyla
* Sterilize edilmemiş araçlarla dövme, akupunktur ya da vücut takılarının uygulanmasıyla
* Anneden bebeğe doğumda ve sonrasında
* Korunmasız cinsel ilişkiyle bulaşabilir.
Hepatit C virüsü bulaşma yolları, Hepatit B virüsü bulaşma yolları ile benzer olmakla birlikte esas yayılma yolu enfekte kan ve kan ürünleri ile doğrudan temastır. Ancak enfekte kan ile temas etmiş diğer vücut sıvıları da bulaşma açısından kaynak olabilir.
Hepatit B hastalığından korunmanın en etkili yolu aşılamadır. Ülkemizde Hepatit B aşısı 1998 yılı itibariyle rutin çocukluk çağı aşı takvimine eklenmiştir. 2005-2009 yılları arasında okullarda yapılan destek aşılamaları ve risk grubu aşılamaları uygulamaya alınmıştır. Bağışıklama hizmetleri Bakanlığımız tarafından yürütülen en önemli ve etkili koruyucu sağlık hizmetlerinden birisi olup, Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında Hepatit B aşılamaları yüksek öncelikli aşılamalar arasındadır.
Hepatit C virüsüne karşı aşı henüz bulunmamaktadır, ancak doğrudan etkili antiviral temelli tedaviler sonucunda HCV eradikasyonu sağlanarak karaciğer fonksiyonlarının düzeldiği, hastalık seyrinin iyileştiği, hastalarda ölüm oranının azaldığı saptanmıştır. Hepatit C enfeksiyonu tedavisi ile hastalarda %95’in üzerinde iyileşme görülmektedir. Bu tedavi de protokolleri vatandaşlarımıza genel sağlık sigortası kapsamında ücretsiz sağlanmaktadır.
Hepatit D virüsü (HDV), sadece hepatit B virus (HBV) enfeksiyonu olan kişilerde hastalığa yol açar. HBV’nin yokluğunda enfeksiyon yapamaz. Fakat hafif seyreden HBV enfeksiyonunu daha ağır ve hızlı seyreden bir hastalığa dönüştürebilir. HDV hastalığı, kan yoluyla veya hasta kişinin vücut sıvılarıyla temas etmesi sonucu bulaşabilir. HDV enfeksiyonuna yönelik ülkemizde uygulanan tedavi bulunmaktadır.
Hepatit E virüsü (HEV), fekal-oral (dışkı ile temas) yolla, temiz olmayan yiyecek, su/içecek tüketilmesi veya kişiden kişiye temasla bulaşabilir.
Hepatit hastalığı ciddi bir halk sağlığı sorunu olup bilgilendirme ve korunma hastalığı yok etmeye bizi bir adım daha yaklaştırır.
Erken teşhis, aşı ve tedavi hayat kurtar.