14 KASIM DÜNYA DİYABET GÜNÜ
Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) “2021-23 Dünya Diyabet Günü teması Diyabet Bakımına Erişim” olarak belirlemiştir. Bu tema, diyabet ile ilgili mevcut stratejik planları en iyi şekilde sürdürmek ve diyabet kampanyasına ilişkin planlama, geliştirme, katılım ve tanıtımı kolaylaştırmak için seçilmiştir.
- Dünya çapında milyonlarca diyabetli insan diyabet bakımına erişememektedir.
- Diyabetli kişiler, durumlarını yönetmek ve komplikasyonlardan kaçınmak için sürekli bakım ve desteğe ihtiyaç duyarlar.
- Tüm diyabetli bireylere ihtiyaçları olan ilaç, teknoloji, destek ve bakım hizmetleri erişilebilir olmalıdır.
- Hükümetler diyabet bakımı ve önleme için gerekli yatırımları artırmalıdırlar.
IDF Diyabet Atlasına göre;
- 2021'de 537 milyon yetişkin (1'den 10'u) diyabetle yaşamaktadır. Bu sayının 2030'da 643 milyona ve 2045'te 783 milyona çıkması beklenmektedir.
- Diyabetli 2 yetişkinden 1'i (%44) tanı almamıştır (240 milyon). Bunların çoğunluğu tip 2 diyabetlidir.
- Diyabetli 4 kişiden 3'ünden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır.
- 541 milyon yetişkin tip 2 diyabet geliştirme riski altındadır.
- 1,2 milyondan fazla çocuk ve ergen (0-19 yaş) tip 1 diyabetle yaşamaktadır.
- Diyabet 2021'de 6,7 milyon ölüme neden olmuştur.
- Diyabet 2021'de sağlık harcamalarında en az 966 milyar dolardan sorumludur, bu rakam sağlık hizmetlerine harcanan küresel toplamın %9'udur.
- Her 6 canlı doğumdan 1'i (21 milyon) gebelikte yüksek kan şekerinden (hiperglisemi) etkilenir.
- Dünyada her 10 yetişkinden birinin, yaklaşık 537 milyon insanın halen diyabetle yaşadığı tahmin edilmektedir. Bu kişilerin neredeyse yarısı diyabetli olduklarını bilmemektedir. Bu durum sağlık sistemlerine ek yük getirmektedir.
Zamanın %95'inden fazlasında diyabetle yaşayan insanlar kendilerine bakıyorlar. Durumlarını anlamak ve sağlıklı kalmak ve komplikasyonlardan kaçınmak için gerekli olan günlük öz bakımı gerçekleştirmek için sürekli eğitime erişmeleri gerekir.
YARINI KORUMAK İÇİN EĞİTİM
Diyabetten etkilenen insan sayısındaki artış, sağlık sistemlerine ek yük getirmektedir. Sağlık çalışanları durumu nasıl erken tespit edip teşhis edeceklerini bilmeli ve mümkün olan en iyi bakımı sağlamalıdır. Diyabetle yaşayan kişilerin durumlarını anlamak, sağlıklı kalmak ve komplikasyonlardan kaçınmak için gerekli olan günlük öz bakımlarını yapabilmeleri için sürekli eğitime erişmeleri gerekir.
2021-23 Dünya Diyabet Günü kampanyasının ikinci yılının teması “yarını korumak için eğitim”dir. Bu sağlık profesyonelleri ve diyabetle yaşayan insanlar için kaliteli diyabet eğitimi ihtiyacına daha iyi erişim anlamına gelmektedir.
Diyabetle ilgili tüm insanlar için öğrenme fırsatlarını kolaylaştırmak önemlidir. Bakanlığımız tarafından da aile hekimlerine yönelik Uzaktan Sağlık Eğitimi Sistemi içinde yer alan “Aile Hekimlerine Yönelik Diyabet Yönetimi Eğitimi” bulunmaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen “Türkiye Diyabet Programı” amaçları doğrultusunda ülkemizde diyabet bakımına erişimin artırılması için birinci basamakta kronik hastalık yönetim platformu kapsamında aile hekimleri tarafından hedef nüfuslarında yapılacak diyabet tarama ve izlemleri ile etkin diyabet bakımına erişim artırılması hedeflenmektedir.
Ayrıca Diyabetin önlenmesinde önemli yer tutan sağlıklı kilonun korunması için sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin artırılması için Yetişkinlerde ve Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi ve Fiziksel Aktivite Eylem Planı 2019-2023 tüm paydaşlarla birlikte uygulanmaktadır.
Kasım ayında savunuculuk ve farkındalık faaliyetlerini bilgilendirmek için mevcut dökümanlara “https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-anasayfa.html” ulaşılabilmektedir.
Dr.Hüseyin SARIKAYA
İl Sağlık Müdürü