1 - 31 MART KOLON (KOLOREKTAL) KANSERİ FARKINDALIK AYI
Kolorektal kanserler (KRK) dünyada ve ülkemizde yaygın görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Dünya çapında bir yıl içerisinde 1,9 milyon (%10) yeni kolorektal kanser vakası ve 935 bin (%9,4) kolorektal kanser kaynaklı ölüm vakası tespit edilmiştir. Ülkemizde bu kanser türleri hem erkeklerde hem de kadınlarda 3. sırada yer almaktadır. 40 yaşın altında KRK nadirken, 40-50 yaştan sonra görülme sıklığı artmaya başlamaktadır. KRK vakalarının %85’i 50 yaş ve üzerindedir.
Ülkemizde kanser taramalarının yapılması ve dolayısıyla kanser vakalarına bağlı ölümleri azaltmak amacıyla Kolorektal Kanser Taraması Ulusal Standartları belirlenerek uygulamaya konulmuştur. Taramada gaitada gizli kan testi uygulanmakta ve bu testi50-70 yaş arasındaki herkesin 2 yılda bir yaptırması önerilmektedir.
Ulusal Toplum Tabanlı Kolorektal Kanser Taramaları; Aile Sağlığı Merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri bünyesindeki Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri, Sağlıklı Hayat Merkezleri tarafından ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Tarama kapsamında 50-70 yaş arasındaki yaş grubundaki kişilere ayrıca 10 yılda bir kolonoskopi yapılması önerilmektedir. Tarama sonucunda Gaitada Gizli Kan Testi pozitif olan kişiler ileri tetkik amacıyla ikinci/üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmektedir.
Risk Faktörleri
Kolorektal kanserin değiştirilebilir risk faktörleri şunları içermektedir:
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Fiziksel olarak aktif olmamak
- Fazla miktarda işlenmiş veya işlenmemiş kırmızı et tüketimi
- Sigara dâhil tütün ürünlerinin kullanımı
- Alkol kullanımı
Kolorektal kanserin değiştirilemez risk faktörleri arasında ise şunlar yer almaktadır:
- İleri yaş
- Irk ve etnik köken
- Kişide kalın bağırsak poliplerinin veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün bulunması
- Kişide inflamatuvar bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı)
- Ailede kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün olması
- Kalıtsal bir sendromun varlığı
- Tip 2 diyabet hastası olunması
Kolorektal Kanser Belirtileri
- Bağırsak alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
- Bağırsakta tam boşalmama hissi
- Dışkıda kan (parlak ya da koyu kırmızı) veya dışkı renginde koyulaşma
- Karında şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti
- Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
- Sürekli yorgunluk
Dr. Hüseyin SARIKAYA
İl Sağlık Müdürü
“ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR”
