2 NİSAN DÜNYA OTİZM FARKINDALIK GÜNÜ
Otizm Spektrum Bozukluğu, doğuştan gelen ya da belirtileri yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden; etkileşim ve iletişim alanında belirgin gecikme, sapma ve kısıtlayıcı ilgi alanları ile kendini gösteren karmaşık nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Her coğrafyada ve her sosyoekonomik düzeyde görülebilmektedir.
Birleşmiş Milletler tarafından 2008 yılında 2 Nisan tarihi “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak kabul edilmiş olup tüm dünya ile birlikte ülkemizde, 2 Nisan günü başlayan ve Nisan ayı boyunca devam eden farkındalık etkinlikleri ile erken tanı, tedavi ve eğitim hizmetlerine erişimin önemi vurgulanmaktadır.
Otizmin Belirtileri
Belirtiler yaşamın ilk 3 yılında görülmeye başlar. Genel olarak dil gelişiminde gecikme ve tekrarlayıcı davranışlarla seyreder. Duygusal-sosyal gelişim problemleri sıklıkla ilk 2 yılda görülmeye başlar, tekrarlayıcı davranışlar ise 18 aylıktan sonra ortaya çıkar.
Eğer çocuğunuz:
- Göz teması kuramıyorsa,
- İsmi söylenildiğinde dönüp bakmıyorsa,
- Söylenilen bir sözü işitmiyor gibi davranıyorsa,
- İstediği nesneyi parmağıyla göstermiyorsa,
- Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa,
- Yaşıtlarının oyunlarına ilgi duymuyorsa,
- Bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa,
- Konuşmada akranlarının gerisinde kaldıysa,
- Sallanmak, çırpınmak, parmak uçlarında yürümek gibi hareketlere sahipse,
- Aşırı hareketli ve hep kendi bildiğince davranıyorsa,
- Gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa,
- Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa,
- Dönen nesnelere karşı aşırı ilgi duyuyorsa,
- Takıntılı davranışlar gösteriyorsa,
- Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa,
Otizm Spektrum Bozukluğu açısından risk teşkil etmekte ve değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde ellisinde otizmin belirtileri kontrol altına alınabilmekte, gelişim sağlanabilmekte, büyük ilerleme kaydedilmekte ve hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmayabilmektedir.
Bu kapsamda Bakanlığımız tarafından otizm’de erken tanı, tedavi ve müdahale zincirinin kurulması amacıyla Otizm Spektrum Bozukluğu Tarama ve Takip Programı oluşturulmuştur. Program kapsamında illerimizde “il otizm ekipleri” kurularak Aile Sağlığı Elemanları ile Aile Hekimleri’ne yönelik eğitimler düzenlenmiştir. Aile hekimleri tarafından yapılan tarama sonucunda risk tespit edilen çocuklarımız ileri tetkik için 2. Basamağa çocuk ve ergen psikiyatristine yönlendirilmektedir.
Programı ilimizde uygulamaya başladığımız günden itibaren 1000’den fazla çocuğumuzun taraması gerçekleştirilmiştir. Yapılan taramalarda risk tespit edilen çocuklarımız arasından 1 çocuğumuza dikkat eksikliği, 1 çocuğumuza konuşma güçlüğü tanısı konulmuş olup otizm teşhisi konulan çocuğumuz bulunmamaktadır.
Çocuğunuzun Taramasını Yaptırmayı İhmal Etmeyin!
Otizm, ne kadar erken yaşta tanınır ve uygun bir şekilde yönlendirilirse, tedavisinde o kadar olumlu sonuçlar alınan bir bozukluktur.
Ebeveynlerden ricamız Aile Hekimlerine başvurarak 18-36 ay yaş aralığında bulunan çocuklarının Otizm Spektrum Bozukluğu taramasını en az 1 kere yaptırmalarıdır.