RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
1-Rahim ağzı (Serviks) kanseri nedir?
Rahim ağzı kanseri, yılda yaklaşık 500.000 kişiyi etkileyen, kadınlarda en sık görülen 5 kanser türünden biridir. Rahim ağzı kanseri, ‘serviks’ olarak adlandırılan rahim ağzında gelişen bir kanser türüdür. Rahim ağzı yüzeyini oluşturan hücrelerin anormal hücrelere dönüşmesiyle ‘kanser öncülleri’ (CIN) denilen hücreler ortaya çıkar. Bu kanser öncülleri erken saptanıp tedavi edilmezse, rahim ağzı kanserine dönüşebilir. Bu dönüşüme neden olan etken Human Papilloma Virüsü (HPV) olarak adlandırılan bir virüstür.
2-HPV virüsü nasıl bulaşır? Her HPV virüsü kansere neden olur mu?
HPV, cinsel olarak aktif kadın ve erkeklerin çoğuna, yaşamlarının belli bir döneminde cinsel yolla bulaşabilir. HPV enfeksiyonlarının çoğu, belirtilere veya hastalığa neden olmadan kendiliğinden düzelir. 100’e yakın HPV tipi vardır. Bazı HPV tipleri kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Bu lezyonlar tedavi edilmezse, rahim ağzı kanserine ilerleyebilir. Fakat bu ilerleme genellikle uzun yıllar alır. Eğer biz erken tanı koyabilirsek serviks kanserine dönüşümü engelleyebiliriz.
3-Rahim ağzı kanseri için risk faktörleri nelerdir?
En büyük risk faktörü HPV enfeksiyonudur. Buna ek olarak,
- ¨Cinsel yolla bulaşan başka enfeksiyonların da olması,
- ¨Erken yaşta (16 yaştan önce) ilk cinsel ilişki,
- ¨Birden fazla cinsel partner varlığı,
- ¨Sigara kullanımı,
- ¨Beslenme alışkanlığının bozuk olması,
- ¨Yüksek doğurganlık sayısı da riski artırır.
4-Rahim ağzı kanseri belirtileri nelerdir?
Rahim ağzı kanseri erken dönemde hiçbir belirti vermeyebilir. Ancak;
- ¨Menstrüasyon (adet) dönemleri arasında düzensiz lekelenme veya hafif kanama olması
- ¨Menopoz sonrası lekelenme veya kanama,
- ¨Cinsel ilişki sonrası kanama,
- ¨Ağrılı cinsel ilişki,
- ¨Kötü kokulu vajinal akıntı sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır.
5-Taramayı nasıl yapıyoruz?
Jinekolojik kanserler içinde erken tanı sayesinde en fazla önlenebilen ve taraması mümkün olan kanser serviks kanseridir. Tarama ve erken teşhis ile tedavisi yüzde yüze yakın mümkündür. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında taranmasını önermektedir.
7- Serviks kanserinden korunmak mümkün müdür?
Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşısı mevcuttur. HPV aşısı, virüsün yol açtığı kanserlerden korunmak için en güvenli ve en etkili yoldur. Ulusal ve uluslararası sağlık kuruluşları HPV kaynaklı kanserlerden korunmak için 9-14 yaş arası 2 doz, 14-26 yaş arası 3 doz şeklinde aşı uygulanmasını önermektedir. 26 yaşından sonra yapılan aşıların koruyuculuğu azalsa dahi isteyen her kadına aşı yapılabilir. Mutlaka kadın doğum doktorunuzdan kendiniz ve çocuklarınız için aşı hakkında bilgi alınız.
8- Rahim ağzı Kanseri Neden Önemli?
- ÖRahim ağzı kanserinin koruyuculuğu yüksek aşısı mevcuttur.
- ÖRahim ağzı kanseri erken tanı ile önlenebilen bir hastalıktır.
- ÖRahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100’e yakın tedavi edilebilir.
Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM, ASM, TSM) ve hastanelerimiz Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümlerinde yapılmaktadır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Op. Dr. Hande Nur ÖNCÜ