#10EylülDünyaİntiharıÖnlemeGünü
İNTİHARI ÖNLEMEK İÇİN BİRLİKTE ÇALIŞMAK
İntihar her yaştan insan için küresel olarak en önemli 20 ölüm sebebi arasındadır. Her 40 saniyede bir intihara denk gelen 800.000'den fazla ölümden sorumludur. Kaybedilen her bir yaşam, birinin eşini, çocuğunu, ebeveynini, arkadaşını veya meslektaşını temsil eder.
Her bir intihar, yaklaşık 135 kişiyi şiddetli üzüntü veya başka şekilde etkiler. Bu da, yılda 108 milyon kişinin intihar davranışından derinden etkilendiği anlamına gelir.
İntihar davranışı hem intiharı içerir aynı zamanda intihar düşüncesi ve intihar girişimlerini de kapsar. İntihar genetik, psikolojik, sosyal, kültürel ve diğer risk faktörlerinin bir araya gelmesinin, bazen de travma ve kayıp deneyimleriyle birleşmesinin bir sonucudur.
Bir kişi ölmek istediğinden ya da acılarından kurtulma arzularından bahsediyorsa; internetten veya çevresinden silah, ilaç vs. gibi intihar araçlarını araştırıyorsa; değerli eşyalarını dağıtıyor, vasiyet hazırlıyor veya çevresindekilerle vedalaşıyorsa; kendi içine çekiliyor veya kendini tecrit ediyorsa; başkalarına ya da hayata yük olmaya başladığından bahsediyorsa; öfkeli davranışlar sergiliyor veya intikam duygularından bahsediyorsa; umutsuzluktan veya yaşamak için bir sebebi olmadığından bahsediyorsa; önünü ardını düşünmeden canını tehlikeye atıyorsa; alkol ya da madde kullanımında artış varsa intihar riski taşıyor olabilir.
Fark yaratabilirsiniz! Eğer kendi çevrenizdeki birinde bu işaretlerin bir kısmını gözlemliyorsanız toplumun bir üyesi olarak, bir çocuk olarak, bir ebeveyn olarak, bir arkadaş olarak, bir meslektaş veya bir komşu olarak ona yardımcı olabilirsiniz!
Konuyla ilgili farkındalık yaratabilir, intihar nedenleri ve intihar için uyarı işaretleri hakkında eğitim verebilir, topluluğunuzda sıkıntı çekenlere merhamet ve bakım gösterebilir, intihar davranışı ve zihinsel sağlık sorunları ile ilgili damgalanmayı sorgulayabilir ve kendi deneyimlerinizi paylaşabilirsiniz.
Bir araya gelmek intiharı önlemek için kritik öneme sahiptir!
İntiharı önlemek, birçok kişinin çabasını gerektirir. Aile, arkadaşlar, iş arkadaşları, topluluk üyeleri, eğitimciler, dini liderler, sağlık çalışanları, siyasi yetkililer ve hükümetleri kapsar.
İntiharı önleme, birey, sistem ve topluluk düzeyinde çalışmayı kapsayan bütünleştirici stratejiler gerektirir. Araştırmalar, intiharı önleme çabalarının çoklu seviyelere yayılması ve çoklu müdahaleler içermesi durumunda daha etkili olacağını göstermektedir. İntihar davranışının önlenmesinde ortak hedefimize ulaşmak için bizler toplumun üyeleri olarak çok disiplinli bir yaklaşım kullanarak koordine bir şekilde işbirliği yapmalıyız.
İNTİHAR DAVRANIŞINDA RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Depresyon intiharda önemli bir risk faktörüdür.
Depresyon, insanın yaşama dair istek ve zevkinin kaybolduğu, kendisini derin bir keder içerisinde hissettiği, geleceğe yönelik karamsar düşünceleri ve geçmişe yönelik pişmanlık ve suçluluk duygularının olduğu, uyku, iştah ve cinsel istekle ilgili bozuklukların yaşandığı bir rahatsızlıktır.
Depresyon sık görülen ancak tedavi edilebilen bir hastalıktır. Başlıca belirtileri olarak çökkünlük (mutsuzluk, karamsarlık), ilgi kaybı, isteksizlik, umutsuzluk, çaresizlik, benlik değerinin düşmesi, suçluluk, utanç, dikkati toplamada güçlük, unutkanlık, yorgunluk, halsizlik, uyku düzeninde değişiklikler, iştahsızlık ya da aşırı yeme, cinsel istekte azalma, ölüm ve intihar düşünceleri gibi belirtiler sayılabilir.
- Kendiniz İçin Neler Yapabilirsiniz?
Eğer kendinizi iki haftadan daha uzun süredir çökkün hissediyorsanız ya da belirgin ilgi kaybı varsa, iştahınızda ya da uyku düzeninizde belirgin değişiklikler fark ediyorsanız, söz konusu yakınmaların günlük işlerinizi yerine getirmede ya da insanlarla olan ilişkilerinizde soruna yol açtığını düşünüyorsanız;
- Hastanelerin ruh sağlığı ve hastalıkları bölümüne ya da bir psikiyatri uzmanına başvurun.
- Tedavi almanıza engel olacak ruh sağlığı konusunda toplumdaki yanlış inanışların sizi etkilemesine izin vermeyin.
- Düzenli egzersiz yapın, dengeli beslenin, stresinizi azaltan ve sizi rahatlatan yolları bulun.
- Eşinizin, ailenizin ya da yakın çevrenizin size destek olmasına izin verin.
- Depresyonun sizin hatanız olmadığını kendinize anımsatın.
- Depresyon hakkında doğru kaynaklardan bilgi edinin.
- Olumlu düşünmeye çalışın.
- Depresyonda Olan Bir Yakınınız İçin Neler Yapabilirsiniz?
Depresyon tedavisi olması için O’nu cesaretlendirin. İlaç tedavilerinin etkisinin görülmesi birkaç haftayı bulabilir. Psikoterapilerde bu daha da uzun olabilir. Bu yüzden tedaviden vazgeçmemesi için O’na destek olun.
Sözlü veya sözsüz olarak “daha kötüsü de olabilirdi” ya da “artık kendine gel” şeklinde mesajlar vermeyin.
Depresyonun açılıp kapatılabilen bir şey değil, tedavi gerektiren klinik bir hastalık olduğunu unutmayın.
Düzenli olarak görüşün ve O’nu önemsediğinizi görmesini sağlayın.
O’na değerli olduğunu ve sevildiğini hissettirin.
- İntihar Düşüncesi Olan Yakınınıza Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Eğer intihar düşüncesi olduğuna inanıyorsanız bunu kişiyle konuşmaktan korkmayın.
Yargılamadan, sevecen ve basit bir biçimde kendine zarar verme düşüncesi olup olmadığını sorun.
İntihar düşünceleri hakkında soru sormak kişinin yardım istemesine ve bu duygularını konuşarak duygusal yükünü boşaltmasına yardımcı olur.
İntihar fikirlerini konuşma fırsatı bulan kişi intiharın kısır döngüsünden kurtulmuş ve rahatlamış olur.
Eğer kendine zarar verme düşüncesi varsa O’nu tedavi için hekime danışması konusunda cesaretlendirin.
Ali KARATAŞ | Sosyal Çalışmacı
