Rahim ağzı kanseri; dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülürken, ülkemizde dokuzuncu sıradadır. Rahim ağzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup önlenebilir bir hastalıktır.
Rahim ağzı kanseri için risk faktörleri:
- Human PapillomaVirus (HPV) enfeksiyonu
- Erken yaşta (16 yaştan önce) ilişkiye başlamak
- Çok eşlilik
- Sigara içmek
- Kötü beslenme alışkanlığı (meyve ve sebzeyi az tüketmek, rahim ağzı kanseri riskini artırır)
- Çok sayıda doğum yapmak
- Sosyoekonomik düzeyin düşük olması
- 5 yıldan daha uzun süre doğum kontrol hapı kullanımı
- Bağışıklık sisteminin zayıf olmasıdır.
Rahim ağzı kanseri belirtileri:
Rahim ağzı kanserinin belirtileri, erken dönemde kendini göstermeyebilir. Daha çok hastalığın ileri safhalarında ortaya çıkar. Belirli HPV tipleri (çoğunlukla 16 ve 18) ne bağlı enfeksiyonlar, kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Tedavi edilmezse, yıllar içinde bu lezyonlar rahim ağzı kanserine ilerleyebilir.
Rahim ağzı kanserinde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Düzensiz menstrüasyon
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Cinsel ilişkiden hemen sonra ya da ertesi gün (post koital) kanama
- Sırt, bacak ağrısı veya pelvik ağrı
- Vajinal kokulu akıntı
- Vajinadan idrar ve dışkı kaçağı
- İdrar yaparken ağrı
- Tek bacakta şişlik
- Yorgunluk, iştah ve kilo kaybı
Tanı:
Rahim ağzı kanseri, erken dönemde belirti verir. Jinekolojik muayene ve Smear Testi ile rahatlıkla tanı konulabilmektedir. Tarama ile erken teşhisi ve tedavisi yapıldığında, başarı oranı çok yüksektir. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), rahim ağzı kanserinin bütün ülkelerde ülke çapında taranmasını önermektedir.
Bugün rahim ağzı kanserinin %99.9’una HPV (Human PapillomaVirus) enfeksiyonu yol açmaktadır. HPV’nin neden olduğu genital siğillerrahim ağzındaki hücrelerde değişimlere neden olmakta ve kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Rahim ağzı kanseri taramasında HPV testleri ile kişide HPV enfeksiyonunun olup olmadığı, varsa tipi saptanabilmektedir.
Ülkemizde Ulusal Kanser Tarama Standartlarına göre; 30-65 yaş grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV-DNA ve PapSmear testi ile taranmaktadır. HPV testi ve Smear alınması son derece basit ve ağrısız işlemlerdir.
Tedavi:
Rahim ağzı kanseri tedavisi, 4 ayrı yöntem ile gerçekleştirilir. Bunlar cerrahi müdahale, hormon tedavisi, radyoterapi ve kemoterapidir.
Korunma:
Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur.
- Rahim ağzı kanserine karşı 9 -13 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılması (Dünya Sağlık Örgütü)
- 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak
- Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim almak
- Sigara kullanmamak
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek korunmada önem taşımaktadır.
Rahim ağzı Kanser Neden Önemlidir?
- Rahim ağzı kanseri, önlenebilen bir hastalıktır.
- Teşhis ve tedavi edilmezse, virüs yayılmaya devam eder.
- Erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir.
- Düzenli tarama yapılması durumunda, erken teşhis ve tedavi mümkündür
Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yapılmaktadır.