77. VEREM EĞİTİM VE FARKINDALIK HAFTASI (07-13 Ocak 2024)
Tüberküloz, dünyada halen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bulaşıcı hastalıklar içinde çok sayıda insanı etkileyen ve ölümüne sebep olan bir hastalıktır. Etkeni; Mycobacteriumtuberculosis adlı bir basildir. Hasta insanlardan, öksürme ve hapşırma ile ortama yayılan basilin solunum yolu ile alınması sonucu bulaşır. Tedavi edilmeyen her hasta yılda 5-15 kişiyi enfekte eder. En çok hastanın aile bireylerine ve yakın çalışma arkadaşlarına bulaşma olur. Tedavi ile basil sayısı çok kısa sürede azalır. Hastaların çoğunda ortalama 2-3 haftada bulaştırıcılık yok olur.
Vücut direnci ve bağışıklığı düşük olanlarda hastalığa yakalanma riski daha fazladır. Geçmeyen öksürük, balgamdan kan gelmesi, halsizlik, gece terlemesi, kilo kaybı ve verem hastası ile uzun süre aynı ortamı paylaşan kişiler gecikmeden verem savaşı dispanseri veya göğüs hastalıkları uzmanına başvurmalıdır. Akciğer grafisi ve balgam incelemesi yapılarak hastalığın tanısı konabilmektedir. Tanı alıp tedavi başlanan hastaların bulaştırıcılığı hızla azalmaktadır. Bu nedenle erken tanı konulması ve tedavinin başarıyla tamamlanması, hastanın iyileşmesini sağladığı gibi toplumda bulaşmayı da önler. Ülkemizde tüberküloz tedavisi ücretsizdir. Tedavide kullanılan bütün ilaçlar verem savaşı dispanserlerinden ücretsiz verilir. Hastanın ilaçlarını içtiğinden emin olmak için her doz ilacı bir sağlık personelinin veya başka bir görevlinin gözetiminde içirtmek en uygun yoldur. Buna doğrudan gözetimli tedavi (DGT) denir.
Tüberküloz (BCG) aşısı özellikle çocuklarda kanla yayılan ve ağır seyreden tüberküloz hastalığını önlemede etkilidir. Ülkemizde BCG aşısı doğumdan sonra 2. ayını bitiren bebeklere Aile Sağlığı Merkezleri ve Verem Savaşı Dispanserlerinde ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Özetle;
- Verem hava yoluyla bulaşan, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
- Erken tanı, doğru ve etkin tedavi ile verem hastalığından korunmak mümkündür.
- Verem hastalığından korunmak ve sevdiklerimizi korumak için bazı kurallara dikkat etmemiz gerekir: Öksürürken mutlaka ağzınızı kapatınız. Kullandığınız mendilleri çöp kutusuna atınız. Ellerinizi sabunla yıkayınız. Bulunduğunuz ortamı havalandırmaya özen gösteriniz.
- Verem hastalığının belirtilerini hissettiğinizde en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz: İki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam, kan tükürme, nefes darlığı, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, ateş, gece terlemesi.
- Düzenli ilaç kullanımı ile veremi durdurabilir ve sevdiklerinize bulaşmasını önleyebilirsiniz.
- Verem tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar ücretsizdir: Verem tedavisi gören hastaların tedavisinde kullanılan bütün tüberküloz ilaçları, Bakanlığımızca temin edilerek ücretsiz olarak hastalara ulaştırılmaktadır.
- Verem hastalığının tedavisinde tam başarı için, ilaçlarınızı Doğrudan Gözetimli Tedavi ile kullanınız.
- Sağlığınızı korumak için tüberküloz enfeksiyon kontrol önlemlerini almayı unutmayınız.
- Verem hastalığının bulaşmasını ve toplumda yayılmasını önleyebilirsiniz.
Dr. Hüseyin SARIKAYA
İl Sağlık Müdürü