LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR HAFTASI
Lösemi çocukluk çağında en sık görülen kanser türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde de dünya ile benzer biçimde tüm çocukluk çağı kanserlerinin yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır.
Löseminin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
· Kansızlık (anemi)
· Enfeksiyonlara yatkınlık, sık sık hastalanma, yüksek ateş
· Çeşitli kanamalar (burun kanaması, diş eti kanamaları, cilt altı kanaması gibi), ciltte sık sık morlukların oluşması, kesik oluştuğunda kanamanın güçlükle durdurulması
· İştahsızlık, kilo kaybı
· Dalak ve/veya karaciğerde büyüme
· Lenf düğümlerinde şişlikler (ciltte ele gelen yumrular)
· Halsizlik, solukluk, çabuk yorulma, çarpıntı
· Kemik ve eklemlerde ağrılar, şişlik ve hareket kısıtlığı
Çocukluk çağı kanserlerinin genetik nedenleri kanserli çocukların yalnızca küçük bir kısmında geçerlidir.
Tanı
Tanı, esasen hastanın şikâyet ve muayene bulguları değerlendirilirken lösemi ihtimalinin göz önünde bulundurulmasına dayanır.
Erken tanı 3 bileşenden oluşur:
· Ailelerin ve birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcılarının hastalığın belirtilerine ilişkin farkındalığı
· Doğru ve zamanında klinik değerlendirme, tanı ve evreleme (kanserin ne ölçüde yayıldığının belirlenmesi)
· Hızlı tedaviye erişim için bilgilendirme ve yönlendirme.
Lösemi şüphesi sonrasında yapılacak kemik iliği aspirasyonu/biyopsisi, özel kan testleri ve genetik testlerle tanı kesinleştirilir.Lösemileri erken saptamanın en iyi yolu, söz konusu hastalığın olası belirtilerini gözden kaçırmamaktır.Dolayısıyla ebeveynlerin bu konudaki farkındalığının artması hayat kurtarıcı rol oynamaktadır.
Tedavi
Günümüzde çocukluk çağı lösemileri%80 gibi yüksek bir orandatedavi edilebilmektedir. Hastalık ülkemizde de başarı ile tedavi edilmekte olup tedavi başarısı diğer dünya ülkelerinden farklılık göstermemektedir.Lösemide ana tedavi yöntemi kemoterapidir. Gerekli olduğu durumlarda kemik iliği nakli, radyoterapi gibi tedaviler de kullanılmaktadır. Çocuklarda lösemi tedavisi, ülkemizde Genel Sağlık Sigortası kapsamında olup ücretsiz yapılmaktadır.
Önleme
Çocukluk çağı lösemilerinin yaşam tarzı ve çevre ile ilgiliolası sebeplerinin azolmasıanne-baba ve çocukların bu kanserleri önlemek için bireysel bazda yapabileceklerini sınırlandırmaktadır.
Bununla birlikte, çevresel risk faktörü olarak radyasyona ve bazı kimyasallara maruz kalmanın lösemi riskini artırabildiği de bilinmektedir.
Çocukluk çağı kanserleri önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu nedenle vatandaşlarımızın çocukluk çağı kanserleri hakkında bilgilenmeleri önem arzetmektedir.
“ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR”
Dr. Hüseyin SARIKAYA
İl Sağlık Müdürü